Philip Kerr: "Μοιραία Πράγα" και δυναμική συνέχεια

    

    

     Με αφορμή το σημερινό "Όχι" κατά του ναζισμού αλλά βροντερό "ναι" υπέρ του μνημονίου από πολλούς υποστηρικτές του "'όχι", σας παρουσιάζω την κριτική μου για ένα βιβλίο που ολοκλήρωσα λίγες μέρες πριν, του οποίου η πλοκή εκτυλίσσεται στη διάρκεια του ναζιστικού - φασιστικού πολεμικού επεκτατισμού.

     Ο μετρ του πολιτικού νουάρ, Philip Kerr επιστρέφει. Βερολίνο - Πράγα 1942. Ο  Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη και η εθνικοσοσιαλιστική κυβέρνηση της Γερμανίας προσπαθεί να εμψυχώσει τους αξιωματούχους, τους στρατιώτες και το λαό με προπαγανδιστικά μηνύματα νίκης. Η κούραση του στρατεύματος και η λαϊκή εξαθλίωση μέσω της φτώχειας και του οξέος κοινωνικού ρατσισμού βρίσκονται στο ζενίθ τους. Το μυθιστόρημα Prague Fatale (πρωτότυπος τίτλος του "Μοιραία Πράγμα") που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 2011, ήρθε πριν λίγες μέρες στην χώρα μας και αποτελεί το νέο -δικαίως- best - seller από τις εκδόσεις "Κέδρος".

     Θα μείνω στην αρχική κριτική μου της 3ης Σεπτεμρίου 2013 (http://kostasleimonis.blogspot.gr/2013/09/blog-post.html) σχετικά με τη γραφή του Κερ εμπλουτίζοντάς τη μόνο με θετικά σχόλια. Άλλωστε, η "Τριλογία του Βερολίνου" γράφτηκε όταν ο Κερ ήταν 21 χρόνια νεότερος! Ο συγγραφέας με αριστοτεχνικό αφηγηματικό τρόπο καταφέρνει και μεταφέρει τον αναγνώστη όχι μόνο μπροστά στα κατεστραμμένα κτήρια του Βερολίνου και της Πράγας, αλλά διεισδύει βαθιά στις ψυχοσυνθέσεις των χαρακτήρων του. Ο ιδιωτικός ντέτεκτιβ Μπέρνι Γκούντερ στη "Μοιραία Πράγα" έρχεται αντιμέτωπος με ένα δίλημμα: να τηρήσει τις ηθικές του αξίες αποτάσσοντας το ναζισμό και να συνεχίσει να πεινάει σε ένα Βερολίνο του οποίου τα θεμέλια αρχίζουν να τρίζουν ή να ακολουθήσει μια επαγγελματική πρόταση που τού γίνεται από τον Ράινχαρντ Χάιντριχ, ηγέτη του Ράιχ στη Βοημία και Μοραβία, με σκοπό την προστασία της ζωής του τελευταίου; Το στομάχι υπερνικά το νου και ο Γκούντερ, επισκέπτεται στην Πράγα την έπαυλη της πιο σκοτεινής φυσιογνωμίας των υψηλόβαθμων ναζί. Οι υπόλοιποι προσκεκλημένοι του Χάιντριχ είναι ανώτερα στελέχη των Ες Ες. Όταν ανακαλύπτεται το πτώμα του λοχαγού Κούτνερ σε ένα δωμάτιο κλειδωμένο από μέσα, ο Μπέρνι Γκούντερ αναλαμβάνει να διαλευκάνει αυτή τη μυστηριώδη υπόθεση. Επιπλέον, όπως σε όλα τα έργα του Κερ, έτσι και εδώ, έρωτας και σεξουαλική καλοπέραση συγχέονται, ταυτίζονται και αλληλοσπαράζονται.

     Ο Γκούντερ αν και πλήρως αντιναζιστής, φιλικά διακείμενος προς τους Εβραίους και όντας λάβρος κατά της ρατσιστικής τους διάκρισης και βάναυσης μεταχείρισής τους, όπως και πολέμιος της ιμπεριαλιστικής πολιτικής του Χίτλερ, αναγκάζεται να καταπνίξει τα όποια αρνητικά αισθήματα τρέφει για το υπάρχον καθεστώς, αφιερώνοντας χρόνο στη δουλειά που τον ζει. Το συγκεκριμένο έργο του Κερ, αν και το μεγαλύτερο μέρος της πλοκής του εξελίσσεται στην Πράγα και στον κλειστό χώρο της έπαυλης, εντούτοις οδηγεί με τέτοια λεπτομέρεια το μάτι του αναγνώστη και προκαλεί τέτοιο θαυμασμό στις πένες άλλων συγγραφέων, που ομολογουμένως προτείνεται ανεπιφύλακτα, σε όποια κατηγορία κι αν υπάγεστε. Υπάρχει μία συνεχής κορύφωση στην εξέλιξη του μύθου, καθώς όλοι είναι ύποπτοι, ακόμη και ο ίδιος ο Χάιντριχ και οι ανακρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη...
Ο Κερ, βασιζόμενος σε πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα της εποχής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μεταφέρει με το χαρισματικό γράψιμό του πλήρως την ατμόσφαιρα της εποχής σε τέτοιο βαθμό, που ο αναγνώστης ξεχνιέται και νομίζει ότι καπνίζει ο ίδιος, ότι ανακρίνει ο ίδιος, ότι νιώθει ο ίδιος και ότι βασανίζεται ο ίδιος (ειδικά κατά τη διαδικασία της βάρβαρης ανάκρισης της αγαπημένης του κεντρικού ήρωα). Εν τέλει, ο επιθεωρητής Μπέρνι Γκούντερ μάς βγάζει από μέσα μας αυτό που αρκετοί φοβόμαστε να παραδεχτούμε: ότι δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Ιδιας ομάδας, ίδιων πεποιθήσεων, ίδιων τρόπων σκέψης, κ.ο.κ.

     Αστυνομικό μυθιστόρημα στα φόρτε του, νουάρ λογοτεχνία όσο δεν παίρνει, ταλέντο περισσό. Το μόνο που χρειάζεστε είναι ο συνδυασμός όρεξης και χρόνου. Το επόμενο βιβλίο του Φίλιπ Κερ "A Man Without Breath" θα κυκλοφορήσει από τον ίδιο εκδοτικό οίκο την Άνοιξη του 2014, το πρώτο κεφάλαιο του οποίου είναι προδημοσιευμένο στη "Μοιραία Πράγα".

Δείτε το τρέιλερ του συγκλονιστικού μυθιστορήματος που κόβει την ανάσα εδώ.