Ο λυτρωτής αποτελεί ένα βιβλίο - εξαίρεση στη μέχρι τώρα λογοτεχνική παραγωγή του συγγραφέα. Και εξηγούμαι: Μπορεί να είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα και να κρατά ως ένα βαθμό την αγωνία του αναγνώστη, αλλά κάπου χωλαίνει: στην πλοκή. Αν και ως τώρα εκθείαζα τον Nesbo, δεν πρόκειται να μασήσω τα λόγια μου, όταν βλέπω ότι η πίεση να γράφει σχεδόν κάθε χρόνο και νέο βιβλίο οδηγεί σε μία ποιοτικά φθίνουσα πορεία. Το βιβλίο δεν παύει μεν να αποτελεί ένα αξιόλογο πόνημα και μπορεί να διαβαστεί άνετα και ως πρώτο έργο από τη σειρά με ήρωα τον επιθεωρητή Χάρι Χόλε. Απλώς, όταν ένας μετρ του είδους έχει ανεβάσει τόσο ψηλά τον πήχυ της λογοτεχνικής του αξίας, την επόμενη φορά περιμένεις όλο και περισσότερα.
Ο τρόπος ανάπτυξης του θέματος είναι πέρα από πολλαπλός και πολυδαίδαλος. Υπάρχει η παράλληλη διακλάδωση πολλών θεμάτων, με λίγες αναδρομές στο παρελθόν - τουλάχιστον λιγότερες από τον "Κοκκινολαίμη" - και η συνεχιζόμενη και κουραστικότατη εισαγωγή νέων χαρακτήρων και ονομάτων. Ο ρυθμός κύλισης του μύθου είναι ασυνήθιστα αργός για τα δεδομένα του συγγραφέα. Απορώ γιατί χρειάζεται κάθε βιβλίο να είναι 600 και όχι 400 σελίδες... Ουκ εν τω πολλώ το ευ.
Πηγαίνοντας τώρα στα θετικά... Έχουμε πλέον πιο ξακάθαρη εικόνα για τον κεντρικό ήρωα. Μένοντας στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου νηφάλιος και μακριά απ' το ποτό, ο Χάρι Χόλε καταφέρνει και βρίσκει την άκρη σε δύσκολες υποθέσεις που απαιτούν πείρα και σπιρτάδα. Είναι συνειδητοποιημένος για το τι και ποια θέλει και φανερώνει σταδιακά και τον άνθρωπο πίσω από τη μάσκα του εργασιομανούς επιθεωρητή. Ο Nesbo μας δείχνει ότι ο ήρωάς του έχει πολλά ακόμα να δώσει και μας προϊδεάζει ότι ο Χάρι θα αντέξει και για τη συνέχεια.
Σχετικά με την υπόθεση, παραθέτω την περίληψη του εκδοτικού οίκου "Μεταίχμιο":
"Μια παγωμένη βραδιά στο Όσλο, παραμονές Χριστουγέννων, κόσμος είναι μαζεμένος σε μια υπαίθρια συναυλία του Στρατού Σωτηρίας. Μια έκρηξη διακόπτει τη μουσική, ένας ένστολος πέφτει νεκρός, με μια σφαίρα εξ επαφής στο κεφάλι. Ο Χάρι Χόλε και η ομάδα του δεν έχουν πολλά στοιχεία στη διάθεσή τους: δεν υπάρχει ούτε ύποπτος ούτε όργανο του εγκλήματος ούτε κίνητρο. Όταν όμως ο δολοφόνος ανακαλύπτει πως σκότωσε το λάθος άτομο, τότε αρχίζουν τα πράγματα να περιπλέκονται. Χάρη στην εντατική δουλειά της ομάδας του, ο Χάρι καταφέρνει να εντοπίσει τον πληρωμένο δολοφόνο (μέσω πιστωτικών καρτών, ψεύτικου διαβατηρίου και της επικοινωνίας με τον εργοδότη του). Χωρίς χρήματα, μόνο με έξι σφαίρες στο όπλο του και χωρίς στέγη, ο δολοφόνος είναι όλο και πιο απελπισμένος. Θα κάνει το παν για να εξολοθρεύσει τον στόχο του."
Ο συγγραφέας έκανε κάτι που είχα ευχηθεί να γίνει από την ανάγνωση του δεύτερου, σε κυκλοφορία στην Ελλάδα, βιβλίου του: Φανερώνει σχετικά νωρίς τον ένα δολοφόνο και πλέον παίζεται η γνωστή σκηνή της γάτας με το ποντίκι, με την φαντασία του Jo Nesbo να δίνει αναμφίβολα ρέστα. Βέβαια, ο παραπάνω αυτουργός δεν είναι και ο μοναδικός φυσικός ή και ηθικός. Ο άξονας του συγκεκριμένου έργου πραγματεύεται τη σφαίρα της ηθικής, την εκδίκηση για καλό σκοπό, ή άλλως τις γνωστές ρήσεις: "Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, κ.ά.". Και μάλιστα μέχρι την τελευταία σελίδα που βλέπουμε τη συνάντηση του επιθεωρητή Χόλε με τον πρώην προϊστάμενό του Μέλερ και την τεράστια αποκάλυψη υπό μορφή κάθαρσης στην οποία προβαίνει ο τελευταίος.
Συμπερασματικά: Θα χαρακτήριζα το "Λυτρωτή" ως ένα ενδιάμεσο στάδιο επαναπροσδιορισμού των χαρακτήρων και των αξιών τους, πριν τη μετάβαση σε μια πιο σκληρή φάση περιπετειών. Ένα έργο που βάζει τον αναγνώστη σε ηθικά διλήμματα, κεντρίζει, αφυπνίζει συνειδήσεις και κινεί την περιέργεια για το... λυτρωτικό φινάλε, με μια πινελιά υπερβολής στον αργό ρυθμό, στην ποσότητα των σελίδων και την ποικιλία των ονομάτων. Ένα βιβλίο, που, παρ' όλα αυτά, μπορεί να διαβαστεί χωρίς να έχουν προηγηθεί τα άλλα έργα του συγγραφέα και για τους μη μυημένους στη γραφή του αποτελεί ένα καλό (εναλλακτικό) ξεκίνημα στην αστυνομική λογοτεχνία του Νορβηγού λογοτέχνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Δηλώστε το "παρών"...