Το μάλλον του μέλλοντος (protagon.gr)

Το άρθρο μου "Το μάλλον του μέλλοντος", αρκετά παραλλαγμένο σε σχέση με το προηγούμενο "Εικόνες απ' το μάλλον", δημοσιεύεται στο protagon.gr.

Μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: Το μάλλον του μέλλοντος

Εικόνες απ' το μΑλλον

Χρόνια χαμένα. Πατημένα με τα βρώμικα λάστιχα της τύχης. Αυτά ήταν. Έτσι ήταν. Και πέρασαν. Για κάποιους πιο εύκολα, για κάποιους άλλους αβάσταχτα. Σαν χθες ήταν που πανηγυρίζαμε στους δρόμους φωνάζοντας δυνατά τα ονόματα του Καραγκούνη και του Γιαννακόπουλου. Σαν χθες ήταν που έσβησε η φλόγα των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Θεέ μου... Τότε να φανταστείς νόμιζα ότι θα πρόφταινα κι άλλους. Πόσο γελοίος πρέπει να ήμουν και πόσο τυφλός πρέπει να φαινόμουν... Σαν χθες πλήρωσα με τη γυναίκα μου, συνοδηγό, τα διόδια για την πρώτη διέλευσή μας στη γέφυρα του Αντιρρίου. Ήθελε να πάει να δει την πρώτη της ξαδέρφη που γέννησε. Και τι κατάλαβε; Ύστερα χώρισε, της πήρε ο άντρας της το παιδί, λόγω ακαταλληλότητας και πήγαν στο βρόντο και τα λεφτά και η γέφυρα. Από τότε που ‘μαθα το δυσάρεστο του γεγονότος, έπαιρνα το πλοίο και έβγαζα τη γέφυρα φωτογραφία. Και τα διόδια ασφαλώς.

Σαν χθες ήταν που πανηγύριζα έξαλλα τη μεγάλλη αλλαγή της κυβερνητικής μας πολιτικής. Υπήρχαν λεφτά, ναι πολλά! Ναι και κόσμος πολύς που πίστεψε στα λεφτά αυτά. Για το Θεό είχε μείνει λίγο χώρος στην άκρη. Κάποια στιγμή θα τον θυμόνταν κι Αυτόν. Όταν θα ‘καναν το σταυρό τους, θαυμάζοντας την εθνική μας υποτέλεια σε ανταπόκριση από το Καστελόριζο. Η αντιμετώπιση της κρίσης με την υποδοχή του μνημονίου Ι είχε ξεκινήσει από την τουριστική προώθηση των νησιών μας. Το βασικό όμως και κρυφό νόημα ήταν όχι η διαφήμιση στους λαίμαργους για ήλιο τουρίστες, αλλά στους πεινασμένους για χρήμα δανειστές.

Σαν χθες ήταν που γιόρταζα το ότι έπεισα με τη μάνα σου την υπάλληλο της ΔΕΗ να μη μας κόψουν το ρεύμα, για να μπορούσες εσύ να μελετάς και να διαβάζεις. Για να δώσεις πανελλαδικές, να γίνεις σπουδαγμένος άνθρωπος, μην τυχόν έκανες τα ίδια λάθη με μας. Τώρα πώς την πείσαμε, μη μας ρωτάς. Ίσως δεν χρειάζεται και να μάθεις.

Σαν χθες ήταν που κόντεψα να πεθάνω απ’ τη χαρά μου, όταν πήρες το πτυχίο σου κι έγινες και με τη βούλα επιστήμονας. Η ανάπτυξη ήταν προ των πυλών. Έτσι μας διαβεβαίωνε ο νεαρός μας πρωθυπουργός, όσο κι αν προσπαθούσε ο βάρβαρος απόγονος του Αδόλφου από τα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να πείσει για το αντίθετο.

Ήταν Σάββατο, όταν έχασα τη μητέρα σου. Το θυμάσαι;  Μη σκύβεις το κεφάλι. Δεν θα το ‘θελε. Την ίδια μέρα ανακοινώθηκε με μεγάλη χαρά από την κυβέρνηση ότι αποπληρώσαμε το μισό χρέος από το πρώτο μνημόνιο. Είχαμε φάει την ουρά. Μας έμενε ο γάιδαρος. Τι τιμή...  Και τότε σε κέρδισε το εξωτερικό και σε ‘χασε η χώρα σου. Κι εγώ. Λιγάκι, όχι πολύ. Να μέχρι να στεγνώσει αυτό το δάκρυ που μόλις πέφτει, είχες γίνει ανάμνηση στην καρδιά μου, γιατί πλέον μόνο μ’ αυτή σκεφτόμουν. Τα μυαλά μου τα ‘χαν πάρει οι άλλοι στο σκλαβοπάζαρο των ιδεών τους. Κοψοχρονιά, μη φανταστείς. Και πλέον...  Να ‘σαι πάλι δω, για να σε δω. Να γιορτάσουμε τα γενέθλιά σου και να σου ζητήσω συγγνώμη που σε ‘φερα σε έναν κόσμο έχοντας ως ημερομηνία λήξης τα μάταια όνειρά μας και δική σου αφετηρία μια πτήση με αβέβαιο μέλλον. Εφόδια μη ζητάς. Τα φτερά του Ίκαρου θα σου δώσουν. Μακάρι να μπορούσα να σου απαντήσω με ένα «ναι» ή ένα «όχι», αλλά πλέον δεν μπορώ. Με ένα ίσως θα σε χαιρετίσω και θα σβήσω το φεγγάρι, γιατί ντρέπομαι να αντικρίζω τη σκιές των ενοχών μου.

                                                                                                        Αθήνα, 2038.

Πώς μας θέλει η "αληθής δημοκρατία", του Κώστα Βάρναλη (1884-1974)

Ο παππούς μου ήταν γεννημένος το 1901. Έτυχε στην πορεία της ζωής του να γνωρίσει τον ποιητή Κώστα Βάρναλη, να γίνουν πολύ καλοί φίλοι και να έχει στο αρχείο του ανεκτίμητα, ορισμένα εκ των οποίων ανέκδοτα, χειρόγραφα του ίδιου του ποιητή. Ακολουθεί το έργο του "Πώς μας θέλει η αληθής δημοκρατία" (εκδ. Κέδρος)

Πώς μας θέλει η "αληθής δημοκρατία"

Νὰ μὴν ἀκούω καὶ νὰ μὴ βλέπω νὰ πατῶ.

Νὰ μὴ νογάω καὶ νά ῾χω τὸ στόμα βουλωτό.

Νὰ μὴ μὲ φαρμακών᾿ ἡ μπόχα τοῦ καιροῦ μου.

Χωρὶς αὐτιὰ καὶ μάτια, μύτη καὶ μυαλό,

μουγκὸς νὰ πηαίνω, ὅποτε μοῦ ῾ρθει, πρὸς νεροῦ μου,

κι ἅμα τσινάει ὁ Γάϊδαρος νὰ μὴ γελῶ.

Καὶ σὰ μὲ καρυδώνουνε μουνοῦχο σκλάβο

οἱ Ἀμερικάνοι, ἐγὼ νὰ βλαστημάω τὸ Σλάβο.

Του Θεού το Μάτι: Ενα αριστούργημα του Γιάννη Μακριδάκη.

Ευφυές. Έτσι θα χαρακτήριζα το έργο του Γιάννη Μακριδάκη. Το Μάτι του Θεού (ή "του Θεού το Μάτι") αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα ντοπιολαλιάς σε ένα απροσδιόριστο μέρος της υπαίθρου μας. Έτσι τουλάχιστον μου επιτρέπει η φαντασία μου να προσδιορίσω τοπικά την εξέλιξη της ιστορίας. Μια ιστορίας απλής από άποψης σύλληψης, αλλά ευφυούς από άποψης ανάπτυξης.

Η αφήγηση γίνεται σε πρώτο ενικό πρόσωπο, εξομολογητικό και απολογητικό συνάμα. Ο ήρωας ξεκινά ένα "διάλογο" με το σκιάχτρο, που έχει στο μποστάνι του, το οποίο προφυλάσσει τη σοδειά από τα αρπακτικά νύχια και ράμφη των πτηνών. Το σκιάχτρο λέγεται Διομήδης και αποτελεί απλώς την αφορμή για συζήτηση πάνω σε θέματα κυρίως πολιτικού χαρακτήρα. Το σκιάχτρο δεν μπορεί να φέρει αντίλογο. Είναι ο ιδανικός συνομιλητής, ο οποίος συμφωνεί και δεν φέρνει αντιρρήσεις. Αποτελεί το σάκο του μποξ, απορροφώντας κάθε σκέψη και κυρίως παράπονο του ήρωα. Ο Διομήδης δίνει πάτημα στον αφηγητή να ξεδιπλώσει τις θέσεις του πάνω σε πολλά ζητήματα, όπως: η συγκαταβατική διαμονή ενός ζεύγους ύστερα από αρκετό καιρό συμβίωσης, η σπουδαιότητα της φιλίας, η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία και η εκφορά πολιτικού λόγου και μάλιστα από έναν άνθρωπο "του χωριού". Ο ιδιόρρυθμος αυτός διάλογος με δέκτη ένα σκιάχτρο - ουσιαστικά μονόλογος - εκτυλίσσεται συνεχώς γύρω από το ερώτημα αν ο ήρωας πρέπει να πάει να ψηφίσει στις εκλογές του Μαίου του 2012 "το κόμμα". (Περισσότερα δεν σας αποκαλύπτω, διότι θα χαλάσω τη μαγεία αυτού του λογοτεχνικού αριστουργήματος) Όμως δεν ακούμε μόνο τη φωνή του ήρωα - αφηγητή. Μέσα από την ιδιόμορφη μονολογική  αυτή αφήγηση ακούγονται οι φωνές και άλλων, οι οποίες συχνά εναντιώνονται στην κυρίαρχη ομιλία και υπογραμμίζουν διαλογικά τα συν και τα πλην των διαφορετικών απόψεων

Οι δισημίες πολλές, όπως και οι αλληγορίες. Το σκιάχτρο όμως δεν είναι το μοναδικό αντικείμενο του έργου που προσωποποιείται. Ζώα και φυτά, έχουν ονόματα και συμπεριφέρονται. Παίζουν μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της άποψης του ήρωα. Αποτελούν μέρος της οικογένειάς του. Ο Μακριδάκης πείθει. Και μάλιστα χρησιμοποιώντας την εσκεμμένη αφέλεια του ήρωα ως εφαλτήριο, αντικατοπτρίζοντας έτσι τον προβληματισμό του μέσου ψηφοφόρου, τη σκέψη ενός εκλογέα - χωρικού, απομακρυσμένου από την πίεση της αστικής καθημερινότητας. Χειριζόμενος άψογα το λόγο και την τοπική διάλεκτο, μεταφέρει τον αναγνώστη στην ιδανική ατμόσφαιρα, ώστε το αφήγημά του να αναπτυχθεί στο κατάλληλο έδαφος. Η λεπτή ειρωνεία διαπερνά ολόκληρο το κείμενο, τονίζοντας τα "ελαττωματάκια" του έθνους μας.

Πολιτική νουβέλα. Έτσι θα χαρακτήριζα το έργο του, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Εστία". Ένα αφήγημα αντί πολιτικού δοκιμίου, ευκολοδιάβαστο από οποιονδήποτε, το οποίο δίνει άφθονη τροφή για σκέψη και προβληματίζει ακόμη και τον πιο απαθή πολίτη. Ο ρόλος της γυναίκας (τη δική του την αποκαλεί με το συνθηματικό "Νυφίτσα") και οι γενικότερες κοινωνικές συνιστώσες στη διαμόρφωση της γνώμης του συζύγου - πολίτη θίγονται αριστοτεχνικά. 140 σελίδες περίπου με έκαναν να φανώ αχόρταγος, θέλοντας να διαβάσω κι άλλο και να πω για πολλοστή φορά, όπως έκανα σχεδόν σε κάθε σελίδα: "Να αγιάσει το στόμα σου!".

Κλείνω με ένα απόσπασμα του έργου, του οποίου το τέλος θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ενέχει μια πεντανόστιμη γουλιά μελαγχολικής ειρωνείας ή ότι είναι ακόμη και άκρως κωμικό. Εξαρτάται από το πώς θα το διαβάσει κανείς. Η τέχνη άλλωστε είναι πλούσια στις ερμηνείες της. Εύχομαι ο καταξιωμένος συγγραφέας από τη Χίο να συνεχίσει να "κεντά" παραπλήσια λογοτεχνικά πονήματα απτόητος:

"Κι ώσπου να τελειώσουνε όλ' αυτά, πήγε πια η ώρα δέκα και βρήκα τη Νυφίτσα μονάχη της σαν γύρισα στο καλύβι, να βλέπει τηλεόραση και να ΄ναι και καταχαρούμενη. Εντάξει, με ρωτά, τα κατάφερες; Δεν μίλησα. Πρόφτασες να κάμεις το χρέος σου στην πατρίδα και στο κόμμα; με ξαναρωτά. Πάλι δεν έβγαλα άχνα. Δεν έδωσα καμία σημασία στις ειρωνείες της. Πήγα γραμμή στο κρεβάτι μου κι από την άλλη μέρα το πρωί ίσαμε σήμερα, μια βδομάδα ακριβώς, δεν έχουμε αλλάξει κουβέντα. Γι'  αυτό δεν είπε ούτε καλημέρα τώρα που ήρθε από την εκκλησία.  Μόν' έκαμε πως δεν μας είδε. Να δούμε πού θα καταλήξει η όλη αυτή υπόθεση, Διομήδη. Έχω μεγάλη περιέργεια. Πάντως το φαί μου στο τραπέζι μού το βάζει ακόμα. Κάτσε να σε σηκώσω τώρα. Να σε στήσω εδώ, μες στη μέση, να δούνε οι κωλοσπουργίτες τι έχουνε να πάθουνε. Και μετά θα σου ζωγραφίσω τη μούρη να με βλέπεις. Μη χάσεις." 

Φρέαρ και ύδωρ τέχνης!

Από τη Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου κυκλοφορεί το νέο τεύχος του περιοδικού "Φρέαρ", το οποίο φιλοξενεί το διήγημά μου: "Επίκληση στο άπειρο". Ευχαριστώ θερμά το διευθυντή Δημήτρη Αγγελή για την άψογη συνεργασία και ευελπιστώ για πολλές ακόμη στο μέλλον. 

Κάτω παραθέτω δύο φωτογραφίες, από το ολόφρεσκο και αχνιστό τεύχος 5 του λογοτεχνικού περιοδικού:

Το περιοδικό κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία Ιανός και Πολιτεία, καθώς και σε άλλα μεγάλα βιβλιοπωλεία της χώρας.

Τελετή Βράβευσης Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών

Το ευχαριστώ είναι λίγο για όσες και όσους ήσαστε εκεί! Με τροφοδοτήσατε με όρεξη και έμπνευση για τα καλύτερα... Ευχαριστώ όσους πίστεψαν σε μένα, γιατί δεν θα τους απογοητεύσω. Το χαμόγελο, η καλή διάθεση και τα λόγια σας αποτελούν τα καλύτερα εφόδια!
Σας ευχαριστώ πολύ!

Υγ. "Το όνειρο και το φιλί είναι οι πιο ασυνάρτητες ανισώσεις μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Το πρώτο σου επιτρέπει να ξεφύγεις και το δεύτερο σου απαγορεύει να φύγεις. Για αυτό τα βλέπουμε και τα δύο με κλειστά μάτια." (Αμαρτίες ανθρώπων παιδεύουσι φαντάσματα, Οκτώβριος 2012, δημοσίευση: Φεβρουάριος 2014)

(Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων)